مرغ و تخم مرغ، از جمله محصولات مهم در سبد غذایی ما ایرانیها هستند. پرورش مرغ، چه مرغ گوشتی و چه تخمگذار، حساسیتها و چالشهای زیادی به همراه دارد. یکی از این چالشها که ممکن است باعث آسیب به کل گله شود، بیماریهای رایج در مرغداریها است. این بیماریها اغلب درمان خاصی ندارند ولی با استفاده از روشهای نوین مدیریت مرغداری، میتوان از اغلب آنها جلوگیری نمود. در این مقاله قصد داریم ابتدا درباره بیماری های رایج در مرغ به اضافه روش تشخیص و درمان آنها بیشتر بدانیم و سپس درباره سیستم «مرغداری در قفس» که از شیوع گسترده این بیماریها جلوگیری میکند، اطلاعاتی را کسب کنیم.
بیماری های رایج در مرغ
بیماری های رایج در مرغ به شرح زیر می باشد:
1. بیماری نیوکاسل در مرغ
بیماری نیوکاسل یکی از بیماری های رایج در مرغها است. این بیماری، یک عفونت ویروسی مسری است که باعث اختلال عصبی و تنفسی در ماکیان از جمله مرغ، میشود. انواع یا سویه های مختلف ویروس، میتوانند منجر به اختلال عصبی، ضایعات احشایی و مرگ برای مرغها شود. بیماری نیوکاسل بسیار مسری است. همه پرندگان درگله، معمولاً طی سه تا چهار روز آلوده میشوند. این ویروس توسط تجهیزات آلوده، کفش، لباس و پرندگان آزاد، قابل انتقال است.
حتما بخوانید: چرا مرغ ها تخم خود را می شکنند
· تشخیص بیماری نیوکاسل در مرغ
علائم بیماری نیوکاسل، تفاوت چندانی با سایر بیماریهای تنفسی ندارد. علائمی که بیشتر مشاهده می شود ترشحات بینی، مخاط بیش از حد در نای و کیسه های هوایی و ریه ها و کدر شدن قرنیه چشم است. بیماری در جوجه های جوان با تنفس دشوار، نفس نفس زدن و عطسه شروع میشود. در ادامه، ممکن است علائم عصبی به دنبال داشته باشد و به فلج شدن و مرگ و میر در گله، منجر شود. در مرغهای بالغ علائم تنفسی غالب است. فقط به ندرت اختلالات عصبی ایجاد میشود. مرگ و میر در پرندگان بالغ معمولاً کم است اما مرغداری، با کاهش تخمگذاری رو به رو همراه خواهد شد.
-
پیشگیری بیماری نیوکاسل در مرغ
روش پیشنهادی برای پیشگیری از این بیماری، واکسیناسیون گسترده، است. این واکسنها ممکن است توسط قطره به سوراخ بینی یا چشم، مخلوط با آب آشامیدنی یا به صورت اسپری استفاده شوند. جوجه های گوشتی، معمولاً در سن هفت تا ده روزگی واکسینه میشوند. مرغهایی که برای تولید تخم مرغ نگهداری میشوند، معمولاً حداقل سه بار واکسینه می شوند. این واکسن هنگامی که پرندگان تقریباً هفت روزه هستند، دوباره در حدود چهار هفته و بار سوم در حدود چهار ماهگی تزریق می شود.
-
درمان بیماری نیوکاسل در مرغ
هیچ درمانی برای بیماری نیوکاسل وجود ندارد. اما اقدامات «امنیت زیستی» به کاهش احتمال بروز و انتقال ویروس بیماری نیوکاسل کمک میکند.
2. آنفلوانزای مرغی
آنفلوانزای مرغی یکی دیگر از بیماری های رایج در مرغها است که معمولاً توسط پرندگان وحشی، به ویژه پرندگان مهاجر آبزی، منتقل میشود. بیشتر اوقات، سویه های آنفولانزای مرغی خفیف هستند و یا به اصطلاح، بیماری زایی آن کم است.
-
تشخیص آنفلوانزای مرغی
در صورت ابتلا به این بیماری، مرغ علائم تنفسی مانند سرفه، عطسه، ترشحات چشم و بینی دارد و همچنین ابتلا به این بیماری باعث کاهش تولید تخم مرغ یا باروری مرغ میشود. با این حال، دقیقاً مانند آنفلوانزای انسانی، این ویروس نیز تمایل به جهش دارد و گاهی اوقات یکی از این جهش ها، خطرناکتر عمل میکند و تبدیل به آنفلوانزای مرغی میشود که مرغداران از آن وحشت دارند. این بیماری، برای گله بسیار کشنده است و به سرعت گسترش می یابد. در موارد حاد، علائم شامل ورم سر و شانه، خونریزی پا و ترشحات خونی از بینی است. ممکن است فقط طی چند روز یک گله به طور کامل تلف شود.
-
پیشگیری آنفلوانزای مرغی
بهترین روش برای جلوگیری از آنفولانزای مرغی، انجام اقدامات ایمنی زیستی مانند جداسازی اعضای جدید گله و شستن و ضد عفونی کردن کفشها و دیگر عوامل خارجی، در هنگام ورود به مرغداری است.
-
درمان آنفلوانزای مرغی
معمولا درمانی برای بیماری آنفولانزای پرندگان وجود ندارد و در صورت ابتلا به سویه های تهاجمی این ویروس، گله از بین خواهد رفت. اقدامات پیشگیرانه بهداشتی، برای جلوگیری از ورود و گسترش این ویروس، در مرغداریها ضروری است.
-
برونشیت عفونی
یکی دیگر از بیماری های رایج در مرغ، برونشیت عفونی است. این بیماری، یک بیماری تنفسی بسیار مسری مرغ است که با سرفه، عطسه و راش مشخص میشود. علت آن ویروسی است که، فقط مرغها را درگیر میکند. برونشیت عفونی مسری ترین بیماری مرغ در نظر گرفته میشود. هنگام بروز، همه پرندگان موجود در محل، بدون توجه به اقدامات بهداشتی یا قرنطینه، آلوده می شوند. این بیماری میتواند از طریق هوا پخش شود و در طی شیوع فعال، میتواند مسافت قابل توجهی را پرش کند. همچنین این بیماری از طریق ابزارهای مکانیکی مانند لباس، جعبه مرغ و تجهیزات نیز پخش میشود.
حتما بخوانید: آموزش کسب درآمد از فروش مرغ بالغ
-
تشخیص برونشیت
این عفونت محدود به سیستم تنفسی است. علائم این بیماری شامل تنفس دشوار، نفس نفس زدن، عطسه و راش است. بعضی از پرندگان ممکن است ترشحات کمی آبکی بینی، داشته باشند. این بیماری هرگز علائم عصبی ایجاد نمیکند. در مرغ های زیر سه هفته، مرگ و میر ممکن است به سی یا چهل درصد کل گله برسد. این بیماری مرگ و میر قابل توجهی در پرندگان بالای پنج هفته ایجاد نمیکند اما مصرف خوراک به شدت کاهش می یابد و رشد گله به عقب میافتد. وقتی برونشیت عفونی در یک گله تخمگذار اتفاق می افتد، تولید معمولاً با گذشت چند روز به نزدیک صفر میرسد. چهار هفته یا بیشتر طول میکشد که مرغداری، به وضعیت قبلی بازگردد.
-
پیشگیری برونشیت
واکسنهای متعددی به صورت تجاری برای این بیماری، در دسترس است. بیشتر آنها برای سویاهای اصلاح شده یا انتخاب شده از ویروس برونشیت عفونی مفید هستند. واکسن مورد استفاده، باید حاوی ویروسی باشد که در منطقه وجود دارد. واکسن معمولاً به آب آشامیدنی اضافه میشود، اما ممکن است به داخل چشم یا سوراخ بینی ریخته شود یا به عنوان اسپری استفاده شود.
-
درمان برونشیت
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. در جوجه های جوان افزایش دمای جوجه کشی و ایجاد شرایط محیطی تقریباً ایده آل، تا حد ممکن میتواند مفید باشد.
4. آبله مرغان
در ادامه مطلب بیماری آبله مرغان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
-
تشخیص آبله مرغان
آبله مرغان میتواند به دو صورت مرطوب یا خشک باشد. در آبله مرغان خشک، روی مناطق بدون چربی بدن پرنده، ضایعاتی مانند زگیل مشاهده میشود که در طی دو هفته بهبود می یابند. نوع مرطوب این بیماری شامل ضایعاتی است که در اطراف دهان و چشم مرغ و با جوجه ظاهر میشوند.
-
درمان آبله مرغان
هیچ درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، اما به طور معمول، این بیماری بعد از چند هفته به خودی خود از بین میرود.
-
پیشگیری آبله مرغان
واکسنهای خاصی برای جلوگیری از آبله مرغان برای اکثر پرندگان ساخته شده است، اما اگر پرندهای، علائم آلودگی را نشان داد، حتماً آن را قرنطینه کنید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که پشه ها را در محفظه مرغ، کنترل کنید زیرا آنها قادر به انتقال بیماری از گله به گله دیگر هستند.
حتما بخوانید: تکنیکهای طلایی برای افزایش وزن مرغ گوشتی
فواید سیستم مرغداری در قفس در جلوگیری از بیماری های رایج در مرغ
مرغداری در قفس، یکی از سیستمهای نگهداری مرغ، در مرغداریها است. در این روش مرغها و یا جوجه ها بر حسب سن و جثه طبقه بندی شده و در قفسهای جداگانه نگهداری میشوند. در این روش، جمع آوری تخم مرغ، آب و دان دادن به مرغ و همچنین جمع آوری کود از قفسها به صورت مکانیزه و با کمترین دخالت نیروی انسانی انجام میشود.
مدیریت راحت در قفس
استفاده از سیستم قفس در مرغداریها مزایای زیادی دارد که به بهبود رشد مرغ و جوجه و جلوگیری از بیماریهای گوناگون منجر میشود. بعضی از این مزایا عبارتند از:
- استفاده از سیستم قفس در مرغداری به دلیل مکانیزه بودن بیشتر مراحل از جمله دادن آب و دان و تمیز کردن مرغداری، نیاز به رفت و آمد نیروی انسانی را به حداقل میرساند. هرچه رفت و آمد کمتری در سالنهای مرغداری وجود داشته باشد، احتمال وارد شدن باکتری، ویروسها و سایر عوامل بیماریزا به سالن کمتر خواهد بود.
- به دلیل نگهداری مرغها و جوجه ها در قفسهای جداگانه، امکان مدیریت مرغداری در مواقع ضروری بهتر خواهد بود. اگر هرکدام از مرغهای یک قفس علایم بیماری نشان دهد، کافی است تا بقیه مرغهای همان قفس را از بقیه جدا کنید.
- به دلیل راحتتر بودن تمیزکاری قفسها، سطح بهداشت کلی مرغداری بالا رفته و از پراکنده شدن آلودگی در مرغداری جلوگیری شده و سلامت گله بهتر حفظ میشود.
خرید قفس به نفع شماست
سلامت مرغها و جلوگیری از بیماری های رایج در مرغداریها، یکی از مهمترین عواملی است که به تولید محصول بیشتر و با کیفیت بهتر در مرغداریها منجر میشود. استفاده از سیستم مرغداری در قفس یکی از روشهایی است که ممکن است در ابتدا، کمی هزینه بیشتری داشته باشد اما در آینده، حتما به نفع شما خواهد بود.
